سیر تحول سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران نسبت به کشورهای منطقه قفقاز جنوبی پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی (2017-1991)
کد مقاله : 1082-IAN
نویسندگان:
هیراد مخیری *
دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان، دانشکده علوم انسانی، گروه علوم سیاسی
چکیده مقاله:
وقوع انقلاب اسلامی و پس از آن فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و استقلال کشورهای منطقه قفقاز جنوبی در سال 1991 میلادی، روابط سیاسی جمهوری اسلامی ایران با کشورهای این منطقه را تحت تأثیر قرارداد تا جایی که امروزه توجه به ساختار روابط سیاسی ایران با کشورهای مذکور بحثی درخور تأمل می‌باشد. در حقیقت اشتراکات دیرینه و متعدد جمهوری اسلامی ایران با مردم منطقه قفقاز جنوبی و از آن مهم‌تر قرار داشتن در همسایگی این کشورها، هر ذهن سیاست پژوه هوشمند را به در نظر گرفتن و رصد نمودن عملکرد سیاست خارجی ایران نسبت به همسایگان فوق‌الذکر متمرکز می‌نماید.
بر این اساس در این پژوهش با بهره‌گیری از اسناد و مدارک مکتوب کتابخانه‌ای، مقالات لاتین و فارسى موجود در شبکه جهانى اینترنت و مجلات تخصصى، رسانه‌های معتبر مطالعات منطقه‌ای به روش توصیفى-تحلیلى مورد گردآوری قرارگرفته است؛ باهدف بررسی فرازوفرودهای کارنامه عملکرد سیاست خارجه جمهوری اسلامی ایران نسبت به کشورهای قفقاز جنوبی طی سه دهه گذشته و دستیابی به الگوی مناسبی برای تصمیم سازان سیاسی جمهوری اسلامی ایران در پاسخ به این سؤال که «سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی نسبت به کشورهای حوزه قفقاز جنوبی چه بوده است؟»؛ متغیرهای تاریخی، ژئوپلیتیکی، اقتصادی، فرهنگی در این زمینه را موردسنجش قرار داده و به این نتیجه رسیدیم که جمهوری اسلامی ایران با اهداف مختلف و فعالیت‌هایی از قبیل رایزنی‌های سیاسی، برگزاری نشست‌های سیاسی و تنظیم معاهدات گوناگون به دنبال برقراری یک سیاست خارجی سودمند با اولویت بر دست‌یابی به منافع اقتصادی و حدالمقدور در مناقشات این منطقه سعی در حفظ سیاست بی‌طرفانه نموده است و درنهایت با نگاه و ارزیابی و مداقه در کارنامه فوق‌الذکر، راه‌کارهایی در جهت ترمیم نقاط ضعف دیپلماسی منطقه‌ای و روابط سیاسی دوجانبه و چندجانبه جمهوری اسلامی ایران نسبت به کشورهای منطقه قفقاز جنوبی ارائه‌شده است.
کلیدواژه ها:
سیاست خارجی، جمهوری اسلامی ایران، آذربایجان، ارمنستان، گرجستان، قفقاز جنوبی
وضعیت : مقاله برای ارائه شفاهی پذیرفته شده است
اولین همایش ملی ایران و همسایگان