ایران و ضرورت اتخاذ رویکردی چندبُعدی نسبت به عضویت دائم در سازمان همکاری شانگهای
کد مقاله : 1046-IAN-FULL
نویسندگان:
مهرداد عله پور *1، وحید قربانی2
1دبیر میز شرق آسیا گروه سیاست خارجی پژوهشکده تحقیقات راهبردی مجمع تشخیص مصلحت نظام
2مدیر گروه سیاست خارجی پژوهشکده تحقیقات راهبردی مجمع تشخیص مصلحت نظام
چکیده مقاله:
سازمان همکاری شانگهای به‌عنوان یکی از معدود نهادهای بین‌المللی قلمداد می‌شود که به ضرب ضرایب زمان و بنا به دلایل گوناگون توانسته است جایگاه ویژه‌ای را در بلوک‌بندی‌هایِ بین‌المللیِ پسا جنگ سرد احراز نماید. در وصف اهمیت سازمان همکاری شانگهای همین بس که اعضای این سازمان علاوه بر در اختیار داشتن نزدیک به 42 درصد از جمعیت دنیا، حدود یک‌سوم از خشکی‌های سطح کرۀ زمین را نیز به خود اختصاص داده‌اند. علاوه بر این، در حوزۀ اقتصاد و تجارت، اعضای سازمان مذکور قریب به 25 درصد از تولید ناخالص ملی دنیا را پوشش داده‌اند. همچنین دو عضو از پنج عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل متحد (فدراسیون روسیه و چین) و چهار قدرت اتمی دنیا (فدراسیون روسیه، چین، هندوستان و پاکستان) عضو این سازمان بین‌المللی هستند. با عنایت به توانمندی‌های موجود و ماهیت وجودی سازمان همکاری شانگهای و همچنین وجود قرابت‌های متعدد هویتی و فرهنگی و مکمل بودن اقتصاد کشورهای عضو سازمان در تعامل با جمهوری اسلامی ایران، نگارندگان اثر حاضر با استفاده از رویکرد نظریِ نو منطقه‌گرایی و استعانت از روش توصیفی ـ تحلیلی درصدد پاسخ به چرایی این پرسش ژرف برآمده‌اند که مهم‌ترین رویکردهای راهبردی که جمهوری اسلامی ایران از رهگذر عضویت دائم در سازمان همکاری شانگهای باید در پیش گیرد، کدامند؟ فرضیه‌ای که از معبر پرسش فوق مطرح گردیده ناظر بر آن است که دستگاه دیپلماسی کشور بر اساس سه اصل عزت، حکمت و مصلحت، ضمن پرهیز از هرگونه نگاه نقطه‌ای و منطقه‌ای و بر اساس رویکردی راهبردی و چندبُعدی، ضروری است که عضویت دائم در سازمان همکاری شانگهای را مغتنم شمرد و از این رهگذر تلاش‌های فزاینده‌ای را در جهت متنوع سازی کشورهایِ هدفِ هم‌پیمان و گُره زدن منافع کشور به اعضای سازمان به‌منظور افزایش وزن سیاسی و اقتصادی خود و هزینه مند کردن تحریم‌های تحمیلی مجموعه غرب به منصۀ ظهور برساند.
کلیدواژه ها:
نو منطقه‌گرایی، سازمان همکاری شانگهای، نگاه به شرق، رویکرد راهبردی، سیاست خارجی
وضعیت : مقاله برای ارائه شفاهی پذیرفته شده است
اولین همایش ملی ایران و همسایگان