چالش های ژئوپلیتیکی ایران و عربستان در منطقه خلیج فارس طی دهه اخیر
کد مقاله : 1006-IAN-FULL
نویسندگان:
رضا ساعی *1، یاشار ذکی2
1گروه جغرافیای سیاسی دانشکده جغرافیا دانشگاه تهران
2گروه جغرافیای سیاسی دانشکده جغرافیای دانشگاه تهران
چکیده مقاله:
جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی دو کشور تاثیر گذار منطقه استراتژیک خاورمیانه هستند که جایگاه حساس در رهبری جهان اسلام و منابع سرشار انرژی دو کشور ، روابط این دو قدرت منطقه ای را از اهمیت خاصی برخوردار می سازد.
با آغاز بیداری های اسلامی در کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا ، مناسبات دو کشور نیز وارد مرحله جدیدی شد که مشخصه اصلی آن افزایش تنش ها بود. در تحولات بیداری اسلامی ، ایران و عربستان هریک به دنبال بقای حکومت های نزدیک به خود و از طرفی در صدد ایجاد تغییرات در حکومت های مخالف خود بودند. یمن ، بحرین ، سوریه و عراق از جمله کشورهایی بودند که تضادهای ایدئولوژیک و در نتیجه رقابتهای دو کشور ایران و عربستان در آنها نمود زیادی داشت و برای هر دو کشور در این عرصه چالشهای ژئوپلیتیکی ایجاد گردید. علاوه بر این در طول بازه حدودا ده ساله ای که از آغاز بیداری های اسلامی می گذرد اقدامات دیگری از جمله تلاش در جهت کاهش اهمیت تنگه هرمز ، ائتلاف سازی با کشورهای منطقه در جهت فشار به ایران ، حمایت از تروریست های منطقه ای و همکاری های گسترده نظامی با ایالات متحده آمریکا از جمله مهمترین اقداماتی بوده است که حکومت عربستان سعودی برای اعمال فشار بر ایران و به عبارتی منفعل سازی رفتارهای ایران انجام داده است. در سوی مقابل سران سعودی اقداماتی نظیر حمایت از شیعیان منطقه و تلاش در جهت مداخله و حتی تغییر حکومت های کشورهای هم پیمان خود ، گسترش برنامه های هسته ای و توان موشکی و پهپادی ایران را در صدر اقدامات ایران بر علیه خود می دانند. این عوامل باعث گردیده است آینده روابط دو کشور در هاله ای از ابهام قرار داشته و امید چندانی به روابط نزدیک دو کشور حداقل تا ده سال آینده وجود نداشته باشد.
کلیدواژه ها:
جمهوری اسلامی ایران ، عربستان سعودی ، منطقه خلیج فارس ، چالش ژئوپلیتیکی
وضعیت : مقاله برای ارائه به صورت پوستر پذیرفته شده است
اولین همایش ملی ایران و همسایگان